Ο Άγιος Ευστράτιος είναι ένα νησί του βορειοανατολικού Αιγαίου με 376 κατοίκους (απογραφή 2001). Διοικητικά ανήκει στο Επαρχείο Λήμνου και μαζί με την Λήμνο και τη Λέσβο συγκροτούν τον Νομό Λέσβου.
Χρύση, Αλόνησος, Νέαι, Ιερά είναι μερικές από τις ονομασίες που του έχουν αποδοθεί. Οι γεωγραφικές του συντεταγμένες είναι 39°27′N 24°58′E / 39.45, 24.967. Είναι το πιο απομονωμένο νησί του Αρχιπελάγους. Από την προς Β. Λήμνο απέχει 18 ναυτικά μίλια, από την προς Ν. Σκύρο 38, από την προς ΝΑ. Λέσβο 42,από τα προς Δ. Ερημόνησα 32 και από την προς ΒΔ. άκρη της Χαλκιδικής (Ακράθωνα) 48 περίπου ναυτικά μίλια.Το νησί έχει σχήμα άνισου τριγώνου με την υποτείνουσα προς τη Δύση και εμβαδόν 49,6 τετραγ. χιλιόμετρα.
Η γεωλογική σύστασή του είναι ηφαιστιογενής.Το έδαφός του είναι λοφώδες και δεξιά και αριστερά της κορυφογραμμής που διασχίζει από Β. προς Ν. το νησί σχηματίζονται λόφοι που προχωρούν προς τη θάλασσα με γκρεμούς πιο απότομους κατά την ανατολική πλευρά του νησιού.Οι υψηλότερες κορυφές είναι το Σημάδι (298μ.).ο Άγιος Αλέξης και ο Προφήτης Ηλίας. Ανάμεσα στους λόφους της δυτικής πλευράς σχηματίζονται μικρές κοιλάδες που τελειώνουν σε γραφικές αμμουδερές ακρογιαλιές.Μεγαλύτερη απ' όλες είναι η κοιλάδα όπου βρίσκεται και το μοναδικό χωριό. Στη ΒΑ πλευρά του νησιού απλώνεται μια επικλινής πεδινή ζώνη μήκους περίπου ενός χιλιομέτρου.
Επίγεια τρεχούμενα ή στάσιμα νερά δεν υπάρχουν, μόνο υπόγεια.Η μεγαλύτερη πηγή είναι στη Μεγάλη Παναγιά ανατολικά του χωριού απ΄όπου γίνεται και η ύδρευση των κατοίκων. Το κλίμα κατατάσσεται στα ημίυγρα με μέτριες βροχές και σπάνια χιόνια. Οι σεισμοί του 1968 έγιναν η αιτία για να καταστραφεί ο γραφικός οικισμός με ανεμόμυλους στην κορυφή του μικρού λοφίσκου όπου οι κάτοικοι ακολουθώντας την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του Αιγαίου είχαν χτίσει τις κατοικίες τους. Ο σημερινός οικισμός που χτίστηκε στην περίοδο της δικτατορίας του 1967 είναι απλωμένος στην κοιλάδα. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την αλιεία και την κτηνοτροφία και αντιμετωπίζουν συχνά, ιδίως το χειμώνα προβλήματα στην επικοινωνία με τα άλλα νησιά και την υπόλοιπη Ελλάδα. Κατά τον 20ό αιώνα και σε περιόδους πολιτικής κρίσης, ιδίως στην περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά 1936-1940, χρησιμοποιήθηκε ως τόπος εξορίας για τους αριστερούς και όχι μόνο.Σπουδαίοι πνευματικοί άνθρωποι εκτοπίστηκαν στο νησί αυτό, όπως οι ποιητές Γιάννης Ρίτσος και Τάσος Λειβαδίτης και ο ηθοποιός Μάνος Κατράκης.
